''Ik werk sinds 2016 als uitgezonden ambtenaar bij de Europese Dienst voor Extern Optreden, eerst als vaste voorzitter van de EU Politiek Militaire Groep (PMG) en momenteel als Senior Expert Defensiebeleid en- strategie. Deze zomer keer ik terug bij het Haagse ministerie van Defensie. In mijn huidige rol houd ik mij vooral bezig met het voorbereiden en schrijven van strategische documenten die de koers van het Europese veiligheids- en defensiebeleid bepalen.''

''Ik schreef het EU Strategisch Kompas, de eerste echte veiligheids- en defensiestrategie van de EU, met aandacht voor hybride dreigingen, cyberveiligheid en veiligheid op zee en in de ruimte. Ook heb ik meegewerkt aan het rapport van voormalig Fins President Niinistö over civiele en militaire weerbaarheid en aan het recente Witboek voor Europese Paraatheid 2030. Het meest verassende? Voorheen had de EU wel een buitenlandstrategie, maar weinig visie op defensie. Op dit vlak hebben we ons echt ontwikkeld.''

''Deze teksten schrijf ik natuurlijk niet alleen. Ik werk samen met collega's binnen mijn team, maar ook met andere EU-instellingen zoals de Europese Commissie, de EU Militaire Staf en het Europees Defensie Agentschap. Daarnaast is er nauw overleg met de 27 lidstaten – dat is vaak de grootste uitdaging. Het is niet makkelijk om alle hoofdsteden op dit terrein dezelfde kant op te krijgen, maar dat maakt mijn werk zo interessant.''

''Om het contact tussen de 27 lidstaten te onderhouden, werk ik niet alleen vanuit Brussel. We reizen regelmatig naar de lidstaten om het directe contact te versterken. Zo werken we bijvoorbeeld nauw samen met het voorzitterschap van de Raad. Momenteel is dat Denemarken, dus bezoeken aan Kopenhagen horen er zeker bij. Tijdens de COVID-periode hebben we echt gemerkt hoe belangrijk persoonlijk contact tussen beleidsmakers is. We waren toen bezig met het opstellen van het Strategisch Kompas. Via schermen kun je wel informatie uitwisselen, maar vertrouwen en steun bouw je pas op in de informele gesprekken.''

Jean-Pierre van Aubel

''Ik ben projectleider BITS bij Brainport Development. BITS staat voor: Brainport Innovation and Technology for Security. Dit is een samenwerkingsverband tussen het Ministerie van Defensie en Economische Zaken, de BOM, Brainport en de provincie Brabant. In dit verband koppelen we het bedrijfsleven uit Brabant en de Brainportregio aan de innovatiebehoefte van Defensie. Ik ben verbinder, een bruggenbouwer tussen het bedrijfsleven en Defensie.''

''Vanuit BITS hebben we de NAVO DIANA Accelerator (Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic) medeopgezet. Met dit programma helpen we internationale startups, in de regio Eindhoven om hun innovatie te versnellen, zowel op de civiele markt als op de defensiemarkt. Elk jaar lanceert de NAVO binnen DIANA 'challenges' rond vijf technologiegebieden; dit jaar zelfs op 10 gebieden. Bedrijven met zogeheten dual-use oplossingen – dat is technologie die je kunt gebruiken voor zowel civiele als militaire doeleinden – kunnen daarop reageren; een expertpanel selecteert dan de beste voorstellen om mee samen te werken. Van de ruim 2.600 inzendingen in 2024 werden 74 bedrijven gekozen, verdeeld over dertien acceleratorlocaties, waar wij één van zijn. Ik ben in dit programma de contactpersoon vanuit BITS, maar het is een gezamenlijke effort van drie organisaties in de regio.''

''Binnen het NAVO DIANA programma reis ik regelmatig, onder andere naar Brussel en Londen voor de DIANA Demo Days. Daar presenteerden alle geselecteerde bedrijven – dus ook de bedrijven die we in Eindhoven begeleid hebben – hun innovaties waar ze het afgelopen half jaar aan gewerkt hebben, aan een breed publiek. Dit zijn bijvoorbeeld eindgebruikers, investeerders, maar ook andere startups binnen de sector."

''Door het DIANA programma en het BITS samenwerkingsverband ontstaan er ook andere samenwerkingstrajecten tussen organisaties in deze sector. Regelmatig hebben we een call met een groot Amerikaans bedrijf dat aan de Nederlandse defensiesector levert. In november organiseerden we samen een evenement voor twaalf dual-use startups. Tijdens dit evenement konden deze bedrijven een pitch houden om mogelijke investeringen aan te trekken. Dit jaar organiseren we een vervolg. Dat zijn leerzame trajecten om aan te werken. In dit soort projecten komen internationale samenwerking, strategisch denken en het verbinden van publieke en private partijen samen – dat zijn belangrijke vaardigheden voor een Europese professional.''

Midas de Rooij

''Als beleidsadviseur bij de Counter Hybrid Unit – onderdeel van het Directoraat-Generaal Beleid (Directie Strategie en Kennis) van het ministerie van Defensie – werk ik dagelijks aan het tegengaan van hybride dreigingen. Sommige mensen verwachten dat ik alles weet over militaire operaties of aankoop van materieel. Maar het Ministerie van Defensie is een grote organisatie en mijn werk richt zich op de beleidskant – niet op operationele details. Ik houd me vooral bezig met strategische beleidskwesties en internationale samenwerking.''

''In de samenwerking met EU-, NAVO-partners en kennisinstellingen richt ik mij op kennisontwikkeling en internationale samenwerking rond thema’s als desinformatie, sabotage en ongewenste beïnvloeding. Zo draagt de Counter Hybrid Unit van Defensie bij aan het vergoten van de weerbaarheid van Nederland.''

''Samen met partnerlanden heeft Nederland een leidende rol gespeeld in het ontwikkelen van de EU Hybrid Toolbox. Deze toolbox is een strategisch instrument dat alle civiele en militaire responsopties van de EU bundelt die kunnen worden ingezet om hybride dreigingen tegen te gaan. Ik lever inhoudelijke bijdragen en denk strategisch mee vanuit het Nederlandse perspectief.''

''Die bijdrage leveren we niet alleen vanuit Nederland: ook in Brussel spelen we een rol bij het vormgeven van Europees defensiebeleid. Mijn collega’s in Brussel onderhouden goed contact met de Europese Commissie, het EU-voorzitterschap en andere landen. Ze onderhandelen mee in de raadswerkgroep die in het kader van het bestrijden van hybride dreigingen is opgericht. De EU werkt momenteel onder andere aan de 'Paraatheidsunie Strategie'. Dit is een reactie van de EU op de toenemende hybride dreigingen en complexiteit van crises. Een van onze taken is om hierover te adviseren aan de minister en een reactie op te stellen voor de Tweede Kamer, waarin de kabinetsinzet wordt voorgelegd aan het parlement."

Margriet Drent

''Als trainee bij de NAVO werk ik binnen de Operations Division. Deze afdeling houdt zich bezig met het beheer van de samenwerkingen tussen de 32 NAVO-lidstaten en de 35 partnerlanden, zoals Colombia, Jordanië en Oekraïne. Wij monitoren de voortgang van deze samenwerking en zoeken actief naar verbeterpunten. Daarnaast voegen we nieuwe aspecten toe, bijvoorbeeld trainingen en gezamenlijke oefeningen met de NAVO- en partnerlanden.''

''De nieuwe defensieagenda van de Europese Unie heeft impact op het werk bij de NAVO. Veel lidstaten verhogen hun defensiebudget, waardoor er meer middelen beschikbaar komen. De organisaties verschillen in doel en opzet; waar de NAVO gestoeld is op gemeenschappelijke verdediging, maakt de EU-wetgeving voor de interne markt. Maar er zijn veel raakvlakken; denk aan Europese wetgeving voor aanbestedingen of militaire mobiliteit over het Europese continent.''

''Om hier te werken, moet je niet bang zijn om uit je comfortzone te stappen. Ik werk in een internationale omgeving, met veel verschillende belangen en perspectieven en werkculturen. Dat vraagt om een open houding. Tegelijkertijd is nieuwsgierigheid belangrijk. In dit werkveld kom je niet zomaar binnen met een gelikt LinkedIn-profiel – je moet laten zien dat je inhoudelijke kennis wilt opdoen.''

''Omdat ik dagelijks werk in deze internationale omgeving, beschouw ik mijzelf een Europese Professional. Het NAVO-hoofdkwartier – dat een stuk buiten het centrum van Brussel ligt – heeft een andere sfeer dan de Europese wijk. We werken hier immers ook nauw samen met bijvoorbeeld de Amerikanen en de Turken. Soms mis ik het Europa-gevoel, want eerder werkte ik bij de Europese Dienst voor Extern Optreden. Maar ik vind het geweldig om met verschillende mensen uit andere landen te werken.''

Guus Rotink

''In mijn werk als plaatsvervangend directeur Strategie en Kennis van het ministerie zet ik samen met een team van zo’n vijftig specialisten de strategische koers uit voor Defensie. Bijvoorbeeld door het schrijven van de Defensievisie en de Defensienota, dat zijn stukken die de minister in de Tweede Kamer presenteert. Daarvoor doen we onderzoek naar geopolitieke scenario’s en toekomstontwikkelingen, zodat we goed onderbouwde keuzes kunnen maken voor de richting waarin de defensiesector en het Nederlands beleid zich bewegen.''

''We hebben regelmatig contact met onze Defensiemensen in Brussel, die werken op de permanente vertegenwoordigingen van Nederland bij EU en de NAVO. Zelf vind ik dat het contact met andere EU-landen nog intensiever zou mogen. Nu gaat dat contact vooral via de mensen in Brussel: daar halen we informatie op of geven we iets mee dat zij dan gebruiken in hun contacten. Het gaat dan onder andere over de rol van de EU binnen de NAVO en hoe de Europese veiligheidsstructuur er in de toekomst uit kan zien en wat daarvoor nodig is, maar ook over concretere samenwerkingen, en op dit moment veel over de NAVO-top en NAVO-norm- de afspraak tussen bondgenoten over hun bijdragen.''

''Zelfs als de VS zich niet helemaal terugtrekt, is de vraag dat het continent Europa zijn eigen veiligheid beter moet kunnen waarborgen legitiem. Nederland kan dit niet alleen, dus samenwerking tussen landen organiseren op Europees niveau is erg belangrijk.''

''Om mijn team bewuster te maken in welke Europese context wij opereren, zijn we een keer gezamenlijk naar Brussel gegaan – zowel voor de teambuilding als om hen te laten zien: dít is de wereld waarin wij opereren. Onlangs heb ik ook een praatje gehouden bij de vertegenwoordiging van de Europese Commissie in Den Haag – ik probeer dat Europese perspectief dus actief uit te dragen.Wat we in Nederland namelijk nog wel eens vergeten, is dat wij zélf deel uitmaken van de Europese Unie. We spreken vaak over ‘Brussel’ alsof het iets externs is, terwijl wij daar ook aan tafel zitten en dus invloed hebben. Daarnaast vragen veel van onze dossiers om veel contact met Brussel en leveren we regelmatig informatie aan of reizen we af. Persoonlijk en in teamverband zie ik ons dan ook zeker als European professionals.''

Dr. Marenne Mei Jansen

''Als Director Government Relations bij Thales zie ik mijzelf als een soort tolk tussen de politiek en het bedrijfsleven. Ik onderhoud de contacten met het kabinet, ministeries, belangenorganisaties en de Tweede Kamer, daar vertaal ik de standpunten van Thales richting de overheid. Aan de andere kant informeer ik mijn collega's binnen het bedrijf wat er politiek speelt en waarom bepaalde zaken lopen zoals ze lopen.'' 

''Wanneer er vanuit de minister en staatssecretaris van Defensie bijvoorbeeld een oproep komt om de productie van een bepaald product op te schalen, en wij een concreet voorstel hebben, bereiden we ons aanbod eerst zorgvuldig binnen het bedrijf voor: wat willen we precies zeggen, wat is realistisch, waar ligt de behoefte van Defensie? Vanuit daar proberen we tot een samenwerking te komen.''

''Wij richten ons naast Nederland ook steeds meer op de EU. Zo wordt er binnen de EU gekeken naar gezamenlijke inkoop van defensiematerieel, waar wij groot voorstander van zijn. Als je binnen de EU en NAVO effectief wilt opereren is het wel zo handig om allemaal dezelfde spullen te hebben. Nederland moet zich daarin slim positioneren, juist op terreinen waarin we sterk zijn – zoals de radartechnologie.''

''Toch merk ik dat er soms misvattingen bestaan over mijn werk. Zo hoor ik weleens: ‘Gelukkig maken we in Nederland geen raketten, maar radars.’ Maar stel je voor: je zit op een marineschip en ziet op de radar een raket aankomen. Dan wil je toch meer kunnen dan alleen toekijken. Natuurlijk ben ik niet voor wapengekletter, maar een goede verdediging is ontzettend waardevol – ook om af te schrikken. Daar werken we in Europa samen aan. Thales maakt wereldwijd niet alleen producten zoals radars, sonars en combat managementsystemen, maar ook wapen systemen. Daarnaast is Thales een van de grootste aanbieders ter wereld op het gebied van digitale veiligheid en cybersecurity. En juist die combinatie van verdedigingssystemen maakt onze bijdrage aan de veiligheid zo belangrijk.'' 

Ingrid de Caluwé

''Ik werk als adviseur namens het ministerie van Buitenlandse Zaken bij de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging bij de NAVO. Als Hoofd Resources en Armaments zorg ik er, samen met mijn team voor dat de NAVO over de juiste financiële, materiële en personele middelen beschikt om haar taken goed te kunnen uitvoeren.''

''Daarnaast zoeken we naar manieren waarop de NAVO-landen gezamenlijk wapens en materieel kunnen aanschaffen, zoals munitie, vliegtuigen of tanks. Dat scheelt in kosten maar het zorgt ook voor betere samenwerking, omdat NAVO-lidstaten dan gebruik kunnen maken van dezelfde systemen.''

''Werken bij de NAVO vraagt niet alleen om militaire kennis, maar ook om inzicht in internationale samenwerking. Sinds ik hier werk, zie ik bijvoorbeeld hoe belangrijk het is om te begrijpen hoe de Europese Unie werkt. De NAVO en de EU hebben namelijk steeds meer met elkaar te maken. Veel NAVO-lidstaten zijn ook lid van de EU, en de EU krijgt steeds meer invloed op het gebied van veiligheid. De wisselwerking tussen de twee organisaties groeit - en daarmee ook het belang van afstemming.''

''Omdat ik in mijn functie de verbinding met de EU moet kunnen leggen, zie ik mijzelf als een European Professional. Ik vertegenwoordig Nederland binnen de NAVO-samenwerking, op het hoofdkantoor in Brussel, vlak bij de EU-gebouwen.'' 

''Het meest uitdagende – en tegelijkertijd het interessantste – is om slim te opereren, zodat Nederland echt meetelt binnen de NAVO. Je speelt niet vanzelf in de Champions League – dat vraagt inzet. Gelukkig heeft Nederland daadwerkelijk veel in te brengen in de NAVO en de Europese Unie, met name kennis, ervaring en technologische expertise.''

Pieter-Henk Schroor

''Ik werk als universitair docent Internationale Veiligheidsstudies aan de Nederlandse Defensie Academie (NLDA). Binnen deze academie verzorgen we universitaire bachelor- en masteropleidingen, zoals Krijgswetenschappen en Militaire Bedrijfswetenschappen. Deze opleidingen zijn gericht op militairen, waar civiele studenten ook aan kunnen deelnemen, die zich gedurende hun loopbaan – in voltijd of deeltijd – academisch blijven ontwikkelen."

''Het aantal studenten aan de Defensie Academie is de afgelopen jaren toegenomen. Gezien de spanningen binnen Europa, zoals de oorlog in Oekraïne, zou je verwachten dat mensen voorzichtiger of angstiger zijn — iets wat we ook in de samenleving zien. Maar onder jongeren zien we ook een andere beweging. Zij blijken juist geïnteresseerd en bereid om zich in te zetten voor defensie en de verdediging van Nederland en Europa.''

''Vanuit vroeger ligt de focus in de opleidingen voor operationeel militair personeel binnen Defensie sterk op de NAVO. De militaire studenten worden grotendeels opgeleid volgens NAVO-regels en oefenen vaak samen met NAVO-partners. De kennis over de EU is minder uitgebreid, maar dat is aan het veranderen. De samenwerking op Europees niveau wordt steeds belangrijker en dat zie je terug in het onderwijs en onderzoek: Defensieopleidingen besteden steeds meer aandacht aan EU-gerelateerde veiligheidsthema's. Ik heb er daarom ook een studieboek over geschreven.'' 

''Studenten gaan regelmatig op studiereis naar het buitenland, waarbij ze onder andere de belangrijkste steden voor Nederlands en Europees defensiebeleid bezoeken, zoals Londen, Berlijn en Parijs. Tijdens dit soort reizen verdiepen zij zich in hoe verschillende landen hun defensiebeleid vormgeven en welke rol de EU en de NAVO daarbij spelen. Ook brengt de NLDA bezoeken, met alle opleidingsniveaus, aan de EU en de NAVO, waar we in gesprek gaan met medewerkers. Ook lopen er studenten van de NLDA-stage in Brussel, zoals bij de Nederlands Permanente Vertegenwoordiging bij de EU. Zo krijgen ze direct inzicht in de actuele veiligheidsvraagstukken en leren ze beter begrijpen hoe de NAVO én de EU daarin ieder hun rol spelen.''

Sabine Mengelberg

''Als Business Development Manager bij Hive Aerospace Collective verbind ik bedrijven, mensen, innovaties en capabilities binnen ons ecosysteem. Hive is het gezamenlijke overkoepelende merk van de Koninklijke Luchtmacht en Businesspark Aviolanda in Woensdrecht. De bedrijven binnen Hive richten zich op hoogwaardig, flexibel en complex onderhoud aan civiele en militaire vliegtuigen, helikopters en hun onderdelen. Bij Hive brengen we partners uit het hele netwerk samen, onderhouden we relaties met o.a. het Ministerie van Defensie en zoeken we actief naar nieuwe partners om het ecosysteem verder uit te breiden.''

''Om als spin in het web op te treden, reis ik veel in mijn functie. Onlangs was ik nog in de Verenigde Staten op zoek naar internationale partners in de industrie- en defensiesector. Maar ook binnen Europa zoeken we actief de samenwerking op. Zo heeft de luchtmacht laatst een nieuwtransportvliegtuig aangeschaft: de Embraer C-390. Dit Braziliaanse toestel willen we graag binnen ons eigen cluster onderhouden. Daarbij geldt echter wel dat een business case rondkrijgen voor enkel de Nederlandse toestellen erg lastig is, maar door het onderhoud en logistiek van de overige Europese landen hierbij te betrekken bouwen we gezamenlijk aan een aantrekkelijke case voor zowel het ecosysteem als de klant.''

''Als je samenwerkt met Europese landen en waarde wil toevoegen aan deze sector, moet je begrijpen hoe de EU werkt. Defensieaankopenvragen om kennis van EU-processen, weten hoe de EU-lobby werkten inzicht in wie je moet benaderen. Gelukkig zijn wij aangesloten bij koepelorganisaties, zoals de Netherlands Aerospace Group en de stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid, die voor ons de belangen behartigen en de contacten met nationale en Europese beleidsmakers onderhouden.''

Sander van Nieuwenhuijzen

''Sinds dit jaar ben ik voorzitter van de Jonge Atlantici, een jongerenorganisatie die zich richt op trans-Atlantische veiligheidsvraagstukken en geopolitiek. Onze doelgroep is iedereen tussen de 18-35 met interesse in internationale veiligheid en defensie. We organiseren maandelijks evenementen om jongeren in contact te brengen met experts, beleidsmakers of politici. Zo mocht ik vorig jaar een evenement met een gesprek met toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot modereren. Terugkijkend ben ik daar wel trots op; het gebeurt niet vaak dat je een minister mag bevragen. Daarnaast vind ik het ook ontzettend gaaf om te zien dat onze bijdrage serieus wordt genomen. Mijn ambitie is dat we als nieuwe generatie echt invloed kunnen hebben op het politieke gesprek in Nederland over internationale politiek. Dat motiveert mij ontzettend.''

''Een grote misvatting over de Atlantische Commissie en Jonge Atlantici is dat wij een spreekbuis van de Verenigde Staten zouden zijn. We zijn juist geen belangenbehartiger van de VS, maar we kijken altijd door een Nederlandse lens. We zijn wel een platform om de relatie tussen Europa en de VS door en voor jongeren te bespreken.''

''Ook de Europese dimensie is erg belangrijk voor ons. Sommige mensen denken nog dat je ofwel 'trans-Atlantisch' of 'pro-Europa' moet zijn, maar wij geloven in de ''en-en'' benadering. Een sterk Europa is nodig om een relevante partner voor de VS te blijven, en een sterke trans-Atlantische band is goed voor Europa. De versterking van Europese defensiecapaciteiten past goed in dit plaatje, vooral nu steeds meer mensen beseffen dat de EU meer moet doen om wereldwijd relevant te blijven.''

Lotte van den Boom

''In mijn rol als minister van Defensie was het mijn verantwoordelijkheid om politieke leiding te geven aan het ministerie en de krijgsmacht. Dat ging dus om het formuleren en uitvoeren van het Defensiebeleid van het kabinet Kok I. Daarnaast was ik natuurlijk medeverantwoordelijk voor het algemene internationale beleid van dat Kabinet. Verder was ik ook Minister voor de betrekkingen met de Nederlandse Antillen en Aruba.''

''Dat alles vergde een goed begrip van hoe de Europese Unie werkt in het geheel van internationale betrekkingen. Dat onderwerp was ook al van belang toen ik in 1979 benoemd werd tot hoogleraar Internationale Betrekkingen en Ontwikkelingen aan de Universiteit Wageningen. Daarna heb ik zulke posten aan drie andere universiteiten bekleed. Het Nederlands defensiebeleid functioneert binnen Europese, de Noord-Atlantische en de VN-kaders. In de huidige geopolitieke context is het belangrijker dan ooit om samen te werken tussen veel landen.''

''Doordat ik veel deed met Europese collega's, voelde ik mijzelf in zekere zin een Europese professional op dit gebied. Inmiddels ben ik, wat de Duitsers noemen, 'in demRuhestand'. Dat betekent dat ik het wel rustiger aan doe, maar in mijn pensioentijd gewoon doorwerk. Ik schrijf opinieartikelen, boeken, geef lezingen en neem deel aan besturen, bijvoorbeeld van de hulporganisaties die actief zijn in Oekraïne. Ik blijf mij inzetten voor zaken die mij belangrijk lijken.''

''Wat ik de jongere generatie mee wil geven? Wees gewaarschuwd voor dictatuur en militaire agressie. Wij zijn gewend aan vrijheid, terwijl bijvoorbeeld de Russische bevolking hard wordt onderdrukt door de eigen regering. En: volg het nieuws goed; verdiep je vooral in wat de Europese en internationale samenwerking voor de toekomst van onze wereld kan betekenen.''

Joris Voorhoeve

''Ik werk binnen het projectteam van Dienjaar Defensie. Hierin krijg ik verschillende taken, afhankelijk van wat er op dat moment nodig is. Zo houd ik me bezig met de evaluatie van lopende projecten, zoals de wervingscampagne van dit jaar voor 1500 nieuwe Dienjaarmilitairen. Zelf draag ik daaraan bij door mensen enthousiast te maken voor een carrière bij Defensie. Daarnaast organiseer ik bijeenkomsten. Onlangs heb ik een Dienjaarvoorlichting georganiseerd in Amsterdam voor 300 bezoekers. Via verschillende stands konden zij daar in gesprek met collega’s, die uitleg gaven over hun werk en de carrièremogelijkheden binnen Dienjaar Defensie. Het is dus afwisselend werk wat het zo leuk maakt.''

''Daarnaast ben ik betrokken bij de defensieminor die wordt aangeboden door De Haagse Hogeschool en NHL Stenden, de Nationale Weerbaarheidstraining. In deze minor verdiepen studenten zich een semester lang in de wereld van Defensie. Ze worden dan opgeleid tot reservist, met een taak in het bewaken en beveiligen van kritieke infrastructuur. Het is een mooi voorbeeld van samenwerking tussen Defensie en het onderwijs. De eerste drie maanden van de minor vinden plaats op het mbo, de hogeschool of de universiteit. De laatste drie maanden zijn de initiële militaire opleiding, waar je wordt opgeleid tot basismilitair.''

''Dienjaar Defensie richt zich op jongeren tussen de 18 en 27 jaar. We willen deze jonge generatie laten kennismaken met de Nederlandse krijgsmacht en hen bewust maken van de waarde die zij kunnen toevoegen — én ontvangen. We laten zien wat zij kunnen bijdragen aan de Defensie, maar juist ook welke ervaringen zij zelf opdoen: ervaringen die hun persoonlijke ontwikkeling versterken. Zelf was ik naast mijn studie werkzaam als reservist en heb ik ervaren hoeveel dat heeft toegevoegd, zowel professioneel als persoonlijk.''

''Wat het extra bijzonder maakt voor onze organisatie is de Europese dimensie. Het Dienjaar is geïnspireerd door het Zweedse Dienmodel en aangepast aan de Nederlandse context. Ook andere landen tonen interesse in onze aanpak — wie weet kunnen wij, net zoals Zweden, in de toekomst een voorbeeld zijn voor andere landen binnen de EU.''

Mattijs Lap

''Veel mensen denken bij mijn werk dat ik geheime meetings heb met kuchende mannen in regenjassen. Maar als onderzoeksjournalist op defensiebeleid bij Follow The Money doe ik eigenlijk vooral onderzoek. Ik ben dagelijks bezig met archieven doorspitten, Kamerdebatten terugkijken, bedrijven analyseren en inderdaad ook met bronnen spreken, om de defensiesector kritisch te volgen.''

''Niet iedereen zit altijd te wachten op verhalen over wat allemaal misgaat. Vaak krijg ik te horen: ‘Waarom altijd zo negatief, er gaat ook heel veel goed.’ Elk ministerie, ook dat van Defensie, heeft een arsenaal aan woordvoerders die de positieve verhalen vertellen. Dus dat hebben ze al prima voor zichzelf geregeld. Mijn rol als journalist is om te drukken waar het pijn doet.'' 

''Die kritische blik richt ik ook op de EU – en dan vooral op de vraag hoe de Brusselse instellingen met geld omgaan. Er zijn plannen voor allerleidefensiefondsen; dat roept bij mij meteen de vraag op naar de transparantie en verantwoording daarvan. Waar gaat dat geld heen, op basis waarvan? Ik heb nu bijvoorbeeld een informatieverzoek uitstaan bij verschillende ministeries over de Europese Vredesfaciliteit. Ik wil de Nederlandse bonnetjes zien. Verantwoording van uitgaven; dat klinkt boekhoudkundig, maar het is de kern van een democratie. Het blijkt ontzettend lastig om daarachter te komen, zelfs voor de Algemene Rekenkamer zijn defensie-uitgaven vaak een puzzel.''

''Momenteel ben ik bezig om de Nederlandse defensie-industrie in kaart te brengen, maar de komende tijd wil ik meer gaan schrijven over Europese defensiesamenwerking. Want er gebeurt te veel om alleen naar Nederland te blijven kijken. Brussel is nou eenmaal de plek waar de koers grotendeelswordtuitgezet, of we dat nou spannend vinden of niet.'' 

Dieuwertje Kuijpers

''Als onderzoek manager bij LCP Delta geef ik leiding aan onderzoek naar laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen (EV) in heel Europa. Dit houdt in dat we voorspellingen ontwikkelen voor EV's en EV-laadtechnologie tot 2035, zelfs tot 2040 voor zware voertuigen. Om deze voorspellingen te maken gebruiken we verschillende bronnen, zoals gesprekken met brancheorganisaties en enquêtes onder gebruikers van EV's. In een gemiddelde werkweek hou ik mij bezig met het bijhouden van nieuws uit de sector, het voorbereiden van gesprekken met onze partners en het uitvoeren van onderzoek met contacten uit onze bedrijfstak.''

''Het werk wat we doen is nauw verbonden met EU-beleid, vooral in de transportsector. Beleid zoals het verbod op nieuwe benzine- en dieselauto's in 2035 en de doelstellingen voor uitstootvermindering van vrachtwagens hebben een grote invloed op ons onderzoek en de bedrijven waarmee we samenwerken. We maken bijvoorbeeld lijsten van maatregelen en investeringen in schone energie in Europa. Door deze lijsten krijgen we beter inzicht op de invloed van de markt. Deze maatregelen verschillen per land en zijn een belangrijke aanjager voor de ontwikkeling van nieuwe technologie, vooral EV's.''

''Zowel bedrijven als overheden profiteren van mijn werk, omdat het hen helpt bij de overstap naar schonere energie. Dit draagt bij aan de doelen van de European Green Deal. Hoewel ik niet rechtstreeks voor de EU werk, draagt mijn werk wel bij aan het realiseren van de EU-doelstellingen.''

''Ik beschouw mezelf als een Europese professional. Omdat ik in Europa ben opgegroeid en er heb gestudeerd, heb ik een goedbeeld van de uitdagingen binnen de EU. Het EU- beleid dat gemaakt wordt in Brussel heeft veel raakvlakken met mijn werk in de energiesector.''

''Een grote uitdaging voor onze bedrijfstak is de onzekerheid rondom de handhaving van beleid, zoals het verbod op diesel- en benzineauto's in 2035. Bedrijven hebben duidelijkheid en stabiliteit nodig om lange termijnplannen goed te kunnen voorbereiden. Goede coördinatie op EU-niveau zou helpen om een stabiele omgeving te creëren voor planning en investering.''

Monica Troilo

“Gedurende mijn 30 jaar bij het Centrum voor Hernieuwbare Energiebronnen (CRES) ben ik betrokken geweest bij verschillende projecten met betrekking tot de EU Green Deal. Een recent voorbeeld is SMAFIN, een initiatief dat medegefinancierd wordt door het programma voor milieu en klimaatactie (LIFE) van de Europese Unie. Een ander Europees project waaraan we hebben bijgedragen is Kids4Future, waarbij we het belang van groene energie in het schoolonderwijs hebben gepromoot.

“CRES werkt in projecten op EU-niveau, maar ook op nationaal niveau. We doen bijvoorbeeld enkele projecten voor het Griekse ministerie van Milieu en Energie, waarbij we beleidsfeedback geven van EU-projecten zoals crossCert. Daarbij hebben we energieprestatiecertificaten voor gebouwen in Griekenland beoordeeld. We werken dus als het ware op het kruispunt tussen EU en nationale belangen.”

“Communicatie is een belangrijk aspect van mijn werk. Het is niet makkelijk om samen te werken met een Europese ambtenaar, die zelden tijd voor je heeft. Daarom is het hebben van goede communicatieve vaardigheden echt belangrijk voor de baan. Zoveel van ons werk is direct verbonden met de EU, ik zou mijn werk niet efficiënt kunnen doen als ik niet goed kon communiceren met onze EU-partners.”

“Ik had nooit gedacht dat mijn professionele leven om de EU zou draaien, vooral gezien mijn academische achtergrond als ingenieur. Ben ik een Europese professional? Dat hangt ervan af hoe je het definieert. Hoewel ik nooit fysiek in Brussel ben geweest, heb ik wel veel gewerkt in bijna alle andere hoofdsteden van de EU. Ik voel me een Europeaan in hart en nieren en ik zet me al jaren actief in voor Europese waarden.”

Vassiliki Papadopoulou

“In mijn werk als duurzaamheidsanalist adviseer ik bedrijven over manieren om hun uitstoot te verminderen. Het doel? Een emissiereductie van 55% in 2030 en uiteindelijk klimaatneutraliteit in 2050. Een belangrijke EU-richtlijn waar ik mee werk, is de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Ik help bedrijven om hun weg te vinden in de vereisten van deze richtlijn.”

“Bij het adviseren van bedrijven is veel kennis van milieubeleid nodig. Ons doel is om de regels tastbaar en begrijpelijk te maken voor onze klanten. Regelingen kunnen namelijk makkelijk verkeerd of zelfs te strikt geïnterpreteerd worden. Daarom doen we onderzoek om precies te begrijpen waaraan onze klanten moeten voldoen volgens de verschillende EU-milieuwetgevingen.”

“We houden onze klanten op de hoogte van de nieuwste milieunormen en helpen hen om aan deze normen te voldoen. Eigenlijk vormen we een brug tussen de publieke en private sector. We zorgen ervoor dat bedrijven niet alleen voldoen aan de milieunormen, maar ze ook benutten als kansen. De Green Deal is meer dan alleen een checklist; het biedt bedrijven de mogelijkheid om stappen te zetten in zowel duurzaamheid als winstgevendheid.”

“Hoewel ik in de particuliere sector werk, ben ik nauw betrokken bij belanghebbenden en klanten die invloed hebben op het EU-beleid. Misschien valt dit niet onder de traditionele definitie van een EU-professional, maar ik werk dagelijks met de EU en haar regelgeving. Die betrokkenheid is essentieel, want zonder dat kunnen mijn klanten hun duurzaamheidsdoelen niet behalen.”

Tiago Mendes

“In mijn werk probeer ik de academische wereld en de beleidswereld te overbruggen. Ik ben bijvoorbeeld, naast mijn werk in de academische sector, adviseur geweest voor regeringen bij internationale klimaatonderhandelingen. Ook zat ik in hetnalevingcomité van het Kyoto-protocol. Ik ken dus de wereld van politiek en beleidsvorming een beetje, en ik probeer dat te verbinden met onze onderzoeksactiviteiten.”

“In onze onderzoeksgroep doen we onderzoek naar EU-wetgeving en beleidsinitiatieven, zoals de Europese Green Deal en het daarbij horende Fit for 55-wetgevingspakket. We analyseren de inhoud en de uitkomsten van de wetgeving. We kijken bijvoorbeeld naar wat voor soort bestuurssysteem er wordt opgezet en hoe daarmee gewerkt kan worden. Dat is waar wij dagelijks mee bezig zijn - het analyseren van wetgeving die nu bestaat en te kijken hoe deze verbeterd kunnen worden.”

“Beleidsmakers hebben vaak geen tijd om lange academische stukken te lezen. Academische artikelen zijn over het algemeen veel te gespecialiseerd en gebruiken te veel jargon voor mensen die geen academische experts zijn. Wij realiseerden ons dat er behoefte is aan het overbruggen van die twee werelden, en dit proberen we te doen door verschillende initiatieven.”

“Een van die initiatieven is GreenDeal-NET, een academisch netwerk van universiteiten in heel Europa en daarbuiten die onderzoek doen op het gebied van de Green Deal. Met die initiatieven proberen we in contact te komen met beleidsmakers door 'policy link-activiteiten'. We synthiseren bijvoorbeeld de aanbevelingen van academisch werk door korte samenvattingen te maken. Met dit soort initiatieven proberen we op behapbare wijze oplossingen te presenteren die beleidsmakers vervolgens verder kunnen gebruiken. Of die opties uiteindelijk worden opgepikt en gebruikt, is niet aan ons. Dat is aan de beleidsmakers. Je kunt het zo zien: ons onderzoek levert de feitelijke basis voor een politiek debat. Wij voeden de debatten met feitelijke argumenten en daardoor vormen we het debat indirect.”

Sebastian Oberthür  

“In mijn werk richt ik mij op het gedeelte van de European Green Deal dat over de energietransitie gaat, met name het afvangen en opslaan van CO2. Ik help startups zoals Hovyu bij het ontwikkelen van technologie om CO2 af te vangen, bijvoorbeeld bij afvalverwerking of energiecentrales. Met behulp van een netwerk dat ik in 15 jaar heb opgebouwd identificeer ik kansen in de markt en zorg ik voor financiering van de EU en nationale overheden om innovaties op dit vlak te ondersteunen.”

“Veel van mijn werk is online, maar ik kom ook op conferenties over de hele wereld en doe mee aan handelsmissies. Ik ben bijvoorbeeld betrokken geweest bij initiatieven voor waterstoftechniek in Zuid-Afrika en Brazilië, in lijn met de waterstofstrategie van de EU. Het gaat erom de 

 voor deze technologieën te vinden en contact te leggen met geïnteresseerde bedrijven om een samenwerking te vormen die tot impact leidt.”

“De Green Deal bundelt verschillende initiatieven in één alomvattend kader samen en stelt daarbij belangrijke normen voor de industrie. Mijn werk bestaat uit het vertalen van beleid op hoog niveau naar praktische toepassingen. Mijn kennis van EU-normen over bijvoorbeeld groene waterstof helpt me om bedrijven te adviseren over naleving van regels ervoor te zorgen dat ze aan de nodige criteria voldoen.”

“Analytische en technische vaardigheden zijn essentieel voor mijn werk, in combinatie met goed kunnen netwerken en spreken in het openbaar. Hoewel de EU de reputatie heeft van een bureaucratische organisatie, zie ik dat de gedetailleerde EU-normen juist voor innovatie zorgen. MKB-ondernemingen kunnen daarbij profiteren door ondersteuning te bieden aan de doelen van de EU.”

“Mijn baan is een mooi voorbeeld van hoe je als professional de visie van de Europese Green Deal kunt omzetten in praktische projecten en zo een belangrijke bijdrage kunt leveren aan een duurzame toekomst. Elk project, hoe klein het ook lijkt, speelt een rol in de grotere missie van een duurzame toekomst.”

Leon Stille

"Mijn rol is tot stand gekomen dankzij een gezamenlijke inspanning van de provincie, gemeenten en kennisinstellingen in Friesland. Zij zagen kansen voor de provincie om meer succes te behalen met Europese projecten en hebben toen EuropaPact Fryslân opgericht. Het toont een mooie ontwikkeling in onze provincie met het besef dat Friesland een rol te spelen heeft binnen de internationale gemeenschap.

Ons hoofddoel is om een katalysator te zijn voor meer en betere Europese samenwerkingsprojecten in Friesland. Als adviseur ondersteun ik partijen in de provincie die hierin geïnteresseerd zijn. Afhankelijk van het onderwerp kan dat gaan om bedrijven, stichtingen, gemeenten of kennisinstellingen.

Mijn rol als programmasecretaris varieert afhankelijk van het project. Ik hou me bezig met netwerkopbouw, projectontwikkeling, of het opstellen van subsidies die wij ter beschikking stellen ter ondersteuning van het indienen van een grote Europese subsidie. Vaak benaderen organisaties mij met het verzoek om financiering voor hun lokale projecten met Europees geld. Mijn reactie is dan: 'Dat is heel mooi, maar wat is de meerwaarde van jouw project voor Europa?’ Het is essentieel om te bedenken wat je bijdraagt aan de Europese gemeenschap en welke voordelen Europa hieruit haalt. Geld uit de EU krijg je niet zomaar. Het is bedoeld om de Europese doelstellingen, die vaak best veel lijken op onze nationale doelstellingen, te behalen.

In mijn werk vind ik het van groot belang om kwalitatieve en effectieve Europese projecten op te zetten. Het is mijn taak om mijn expertise over dit soort projecten over te dragen aan de partijen die verantwoordelijk zijn voor de aanvraag of uitvoering. Dit kan gaan over kennis van beschikbare fondsen, de werking ervan, benodigde partners en het aanvraagproces. Uiteindelijk gaat het erom dat de Europese partners onze Friese partners verder kunnen helpen en vice versa. In al die stappen kan ik praktische begeleiding bieden.

Om succesvol te zijn in dit werk moet je Europese kwesties en beleidsdoelen goed kunnen vertalen naar begrijpelijke taal voor individuen of bedrijven. Ik begrijp de grote uitdagingen waarmee Europa (en ook Friesland) wordt geconfronteerd en kan deze toepassen op het lokale niveau in onze provincie. Creativiteit, geloof in het belang van je missie en een positieve houding zijn eigenschappen die je hierbij goed kunt gebruiken!”

Anne Henk Bloemhoff

"Europa houdt zich bezig met alles wat mensen raakt. Al die mensen wonen in gemeenten. Daarom hebben gemeentebestuurders, zoals ik, veel te maken met wat er in Europa besloten wordt."

"Om die reden bestaat er in de EU het Comité van de Regio's. In dat Comitézitten vertegenwoordigers van gemeenten en provincies. In Nederland worden die voorgedragen door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.Momenteel ben ik één van die mensen."

"In het Comitégeven we advies over wetsvoorstellen die zijn opgesteld door de Europese Commissie.Die adviezen richten we onder andere aan het Europees Parlement, zodat parlementsleden in hun besluit rekening kunnen houden met ons belang. Tegelijkertijd gebruiken we vanuit de VNG deze rol om te lobbyen bij onze eigen regering over tekstvoorstellen van nieuwe Europese wetgeving. Daarnaast biedt deze rol ook mogelijkheden om Westlandse belangen onder de aandacht te brengen in Europa. We moeten ervoor zorgen dat we onze kans om invloed uit te oefenen niet voorbij laten gaan."

"Voor zo’n Europese functie is geduld, tact en diplomatie nodig. Geduld hebben is niet altijd mijn sterkste kant. Als we iets goeds hebben, wil ik het liefst dat het meteen gerealiseerd wordt. De doorlooptijd in dit soort processen is vaak twee jaar of zelfs langer en je weet nooit zeker of jouw inbreng uiteindelijk wordt overgenomen. Je moet kunnen accepteren dat je niet altijd alles kunt binnenhalen."

"Hoewel ik me inzet voor Nederlandse belangen in Europa en het Europese belang als geheel, voel ik me niet per se een Europese professional. Ik ben simpelweg een bestuurder van een gemeente die het belangrijk vindt om zich in te zetten voor Nederlandse zaken in Europa."

Bouke Arends

"Veel beleid dat wordt gemaakt in de Europese Unie heeft effect op het beleid van provincies in Nederland. Om die reden is elke provincie ook vertegenwoordigd bij de Europese Unie. Ik doe, samen met een andere collega, de vertegenwoordiging van de provincie Noord-Holland. We werken samen met collega’s van andere provincies in een kantoor; het Huis van de Nederlandse Provincies (HNP)."

"Provincies hebben geen formele plaats aan de tafel in Europese besluitvorming. Eigenlijk ben ik dus een lobbyist. We proberen het belang van onze provincie bij de Europese instellingen aan tafel te krijgen. Daarvoor heb ik bijvoorbeeld veel contact met de Nederlandse permanente vertegenwoordiging bij de EU, die onderhandelingen voeren over EU-wetgeving namens de Nederlandse overheid. Ook met Europarlementariërs of ambtenaren van de Europese Commissie heb ik contact. Vaak doen we dat met samenwerkingsverbanden zoals het Comité van de Regio’s of ERIAFF, een netwerk van Europese Regio’s dat zich inzet voor innovatie in landbouw en bosbouw."

"Of zij interesse hebben om naar ons te luisteren? Soms wel en soms niet. Ik kan niet elke week dezelfde persoon bellen bij de Commissie, maar er is absoluut interesse bij de EU in wat er speelt in regio’s. Iedereen beseft zich dat wij een groot deel van het EU-beleid moeten uitvoeren. Dus ze horen heel graag over wat er allemaal goed gaat en waar het spaak loopt."

"Ik werk in Brussel, maar kom ook vaak in het provinciehuis in Haarlem. Daar ben ik gewoon één van de collega’s. Mijn werkterrein ligt met name op het dossier landbouw & voedsel, erg belangrijk voor de grote tuinbouw- en zaadverdeling sector die we in onze provincie hebben. Daardoor heb ik veel contact met mijn landbouwcollega’s om van hen te horen wat er speelt, wat er belangrijk is en welk beleid we willen beïnvloeden."

"Toen ik begon in deze rol was het overweldigend voor mij hoe groot alles is in de EU. Als je politicologie of European Studies hebt gestudeerd dan denk je ‘ik snap het allemaal wel’. Maar dan kom je in Brussel te werken en dan merk je; er is nog veel meer! Dat kan best overweldigend zijn, maar je komt er ook snel genoeg in. Toch schrik ik nog wel eens van de juridische taal in de stukken die van de Europese Commissie komen. Het gaat echt om kleine details en de taal kan soms lastig zijn. Het is daarom belangrijk om dit werk samen met meerdere mensen te doen."

Luc Haverkamp

"In mijn rol vervul ik de belangrijke functie van bruggenbouwer tussen het Rotterdamse havenbedrijf en de Europese beleidswereld. Ons doel is om de buitenwereld op diverse manieren op de hoogte te brengen van onze activiteiten. Dat doen we op allerlei manieren. Van informatieve brochures tot gesprekken met experts in relevante domeinen en het actief agenderen van kwesties waarvan we geloven dat ze verbetering behoeven in de wetgeving. Dit betekent dat we regelmatig naar de Europese Commissie en het Europees Parlement stappen."

"Ondanks onze status als de grootste haven van Europa, blijven bepaalde aspecten van onze haven relatief onbekend. Bijvoorbeeld onze inspanningen op het gebied van de verduurzaming van de scheepvaart of behoefte van de haven aan draadloze connectiviteit zoals 5G. Deze aspecten trachten we actief onder de aandacht te brengen, omdat ze ons helpen onze bredere doelen als haven te bereiken. Daarbij werken we veel samen met andere organisaties. Vooral als we gemeenschappelijke belangen of standpunten hebben, is het vitaal om samen op te trekken. Sterke relaties met Europese partners en andere organisaties versterken ons geluid bij de personen die het beleid maken."

"Daarnaast is het begrijpen en volgen van EU-wetgeving van essentieel belang in mijn beroep. Vroegtijdige betrokkenheid, vooral bij de Europese Commissie, is cruciaal. Vroeg in het wetgevingsproces een wijziging maken, is tenslotte veel makkelijker dan op het eind. Dit vereist prioritering van onze kant, aangezien we niet alles tegelijk kunnen volgen. Sommige onderwerpen zijn urgenter dan andere, daar richten we onze inspanningen op."

Jeffrey van Noortwijk

"Mijn rol omvat de ondersteuning van de PvdA-Statenfractie in Provinsje Fryslân. Daarbij zijn er vaak kwesties waarbij de invloed van de Europese Unie merkbaar is. Binnen de Provinciale Staten hebben we een speciale commissie voor Europese aangelegenheden. ‘Ons’ PvdA-statenlid is daar de voorzitter van, waardoor we veel samenwerken. In deze commissie bespreken Statenleden hun doelstellingen met betrekking tot de EU. Het is mijn rol om ervoor te zorgen dat ons Statenlid goed geïnformeerd is tijdens deze bijeenkomsten."

"Hoewel we meestal op basis van actuele gebeurtenissen werken, zou ik graag meer tijd willen besteden aan een diepere analyse van wat er op Europees niveau gebeurt en hoe onze provincie hierop kan inspelen. Het is van groot belang dat we goed op de hoogte zijn van de Europese wetgeving die op ons afkomt, omdat we deze vaak als lagere overheden moeten implementeren. Veel van onze wettelijke taken als Provincie hebben hun oorsprong in Europese regelgeving. Het implementeren van Europese wetgeving wordt daarmee een politiek vraagstuk dat in de Statenfractie besproken wordt."

"Als PvdA in Provinsje Fryslân werken we nauw samen met zowel de nationale als Europese tak van de partij. We fungeren als een schakel om lokale signalen door te geven aan onze Europese fractie, die vervolgens kan onderzoeken of vergelijkbare problemen zich elders in Europa voordoen. Omgekeerd kan onze Europese fractie ons ook informeren over hun activiteiten. Op deze manier houden we de communicatielijnen kort en kunnen we gezamenlijk aan oplossingen werken."

Thomas Veenstra

"In mijn rol binnen Team Europa richt ik me voornamelijk op het thema digitalisering. Ik ben als het ware een informatiemakelaar, die Brusselse ontwikkelingen verbindt met die in Den Haag. Het creëren van bewustzijn over Europa en haar mogelijkheden is hierbij van groot belang. We organiseren diverse activiteiten om het bewustzijn te vergroten, waaronder tijdens de Dag van Europa. Op deze dag hebben we onder andere een masterclass gegeven aan collega's over de aankomende wet- en regelgeving vanuit Brussel en de impact ervan op onze stad."

"De gemeente heeft veel kansen om nog meer uit Europa te halen. Bestuurlijke aandacht is daarvoor essentieel, omdat het ambtelijk niveau vaak volgt. We werken als Team Europa dan ook aan bewustwording op verschillende niveaus, van ambtelijk tot bestuurlijk. Het schakelen tussen belangen en doelgroepen is een belangrijk aspect van mijn werk. Ik verplaats mij in anderen en begrijp wat voor hen van belang is. Door goed te luisteren naar collega's van verschillende directies kan ik beter inspelen op behoeften en de samenwerking met Europa bevorderen."


"Er zijn nog veel mogelijkheden om dit te verdiepen. Soms vergt het tijd om de juiste netwerken te ontdekken. Maar het is zeker de moeite waard, omdat er veel te halen valt in Europa voor een duurzame en succesvolle toekomst van onze stad."

Evelyn Leiva Deantonio

"In mijn team werken subsidieadviseurs en lobbyisten. Samen zijn we toegewijd aan het benutten van Europese kansen. We willen ervoor zorgen dat zowel de interne organisatie als de bewoners van Den Haag profiteren van wat Europa te bieden heeft. Eén van onze belangrijkste doelen is het ontwikkelen van een Europastrategie. Tijdens een ‘roadshow’ binnen het stadhuis gaan we binnenkort in gesprek met medewerkers en directeuren om hun inzichten te verzamelen."

"Waarom is dit Europese perspectief zo cruciaal? Ruim 70% van het beleid dat we uitvoeren, komt voort uit EU-wetgeving. Het is essentieel dat we vooruitplannen en kunnen anticiperen op Europees beleid. Neem bijvoorbeeld de richtlijn Single Use Plastic (SUP) die sinds 1 juli 2023 het gebruik van wegwerpplastic voor het afhalen en bezorgen van eten en drinken beperkt. Deze richtlijn geldt voor alle Europese landen, dus ook voor Nederland. Dit heeft impact op ondernemers, bewoners en zelfs voor ons in de bedrijfskantine. Daarom is het van belang dat we vroegtijdig op de hoogte zijn van de ontwikkelingen en verschillende groepen te kunnen voorbereiden."

"We richten ons niet alleen op beleid en subsidies, we kijken ook naar netwerken en kennisuitwisseling binnen Europa. We proberen te leren van andere Europese steden die vergelijkbare uitdagingen aanpakken als wij. Europa biedt niet alleen financiële steun, maar ook waardevolle kennis die we kunnen benutten."

"Het werk van de mensen in mijn team draait om het monitoren van beleid, het leggen van contacten en het benutten van kansen. Naast doorzettingsvermogen en grondigheid is het belangrijk om in samenwerking met collega’s en externe partners goede projectvoorstellen uit te werken. Het doel is om Den Haag als Europese speler op de kaart te zetten, ons profiel te versterken met Haagse thema's naast die van Vrede, Recht en Rechtvaardigheid."

"Al met al voel ik me een Europese professional, ook al ben ik relatief kort actief in deze functie. Ik beschouw mezelf als een vertegenwoordiger van Europa binnen ons stadhuis en probeer met mijn team de juiste diensten aan te bieden om dit perspectief te bevorderen. Bijna dagelijks fiets ik door Den Haag en zie ik de kansen en mogelijkheden die Europa te bieden heeft!"


Eline Beemsterboer

"In mijn werkende leven heb ik veel verschillende dingen gedaan, maar Europa kwam ik overal tegen. Van oorsprong ben ik arts en op dit moment werk ik als internationaal gezondheidsexpert. In allerlei landen ben ik bezig met de vraag: hoe krijg je gezondheidssystemen zo ingericht dat mensen toegang hebben tot kwalitatief goede zorg? Eerder heb ik als universitair docent gewerkt, in die tijd ben ik erg in Europa geïnteresseerd geraakt. Later ben ik politiek actief geweest als lid van de Tweede Kamer namens de PvdA. Toen ik Kamerlid was, was ik voorzitter van de commissie die over Europese zaken ging."


"Mijn achtergrond is de gezondheidszorg, maar gaandeweg raakte ik ervan overtuigd dat alle onderwerpen met elkaar samenhangen. Of je iets nu invliegt vanuit onderwijs, gezondheid of het bedrijfsleven, uiteindelijk kom je op dezelfde punten terecht. Vroeger waren verschillende disciplines erg gescheiden, maar tegenwoordig kom je elkaar veel meer tegen. Internationale instellingen zoals de EU en de Verenigde Naties spelen daar ook een rol in. Met hun beleid en programma’s, zoals de Sustainable Development Goals of de European Green Deal, komen verschillende disciplines elkaar veel meer tegen."


"Vroeger werd Europa gezien als buitenlandbeleid. De laatste decennia zie je dat Europa onderdeel is van alles wat je doet. Ik ben minder bezig met de instituties, maar veel meer met Europa als een arena van activiteiten. Toch heb ik ook moeten leren hoe alle instellingen werken. In de Tweede Kamer moest ik bijvoorbeeld het Europees verdrag, waar Nederland in een referendum tegen heeft gestemd, van voor tot achter lezen. Honderden pagina’s tekst. Zo’n verdrag staat voor mij als een monument voor vele jaren werk, van allerlei mensen die proberen er samen iets van te maken!"

Godelieve van Heteren

 proberen we jonge mensen te betrekken bij de politiek. Dat doen we met verschillende culturele formats, zoals theatervoorstellingen, verkiezingsshows, podcasts, workshops en lesprogramma’s. Zo betrekken we mensen bij democratie en grote maatschappelijke vraagstukken. Momenteel zijn we bezig met onze theatervoorstelling ‘Op zoek naar Europa’."

"Wij waren altijd de 'politieke nerdjes’ van onze vriendenkring. We hielden van lezen, maatschappelijke debatten en het nieuws volgen, maar we zagen dat onze generatiegenoten daar minder interesse in hadden. Het viel ons op dat er maar heel weinig entertainment rondom politiek plaatsvond, dus toen kwamen wij met het concept van een verkiezingsshow. Een avond vol muziek, satire, interactie, en vanuit daar zijn al die andere formats vanzelf gerold. Net als de EU eigenlijk. Het begint klein en vervolgens breidt het zich uit."

"Geen dag is bij mij hetzelfde. ’s Ochtends doen we vaak een check-in met het team en daarna hebben we tijd voor afspraken. Op dit moment spreek ik verschillende partners om nieuwe projecten op te zetten richting de Europese verkiezingen van volgend jaar. In de avonden voeren we onze theaterproductie ‘Op zoek naar Europa’ op. Dus, we schipperen een beetje tussen overleggen, brainstormen en het uitvoeren van onze producties."

"Na de theatervoorstelling ‘Op zoek naar Europa’ komen er altijd wel mensen naar ons toe die zeggen dat ze voor het eerst zijn gaan nadenken over of ze zich Europeaan voelen en wat dat voor hen betekent. We vinden het leuk om te horen dat er iets is gaan borrelen bij mensen, dan is onze missie geslaagd."

"Wij weten niet alles over de EU, maar ik denk dat we wel bovengemiddeld veel weten. We lezen ons voor onze producties zo veel mogelijk in. Ik had er nog nooit echt bij stilgestaan, maar ik zie mijzelf wel als EU-professional. Iedere dag houd ik me met veel verschillende projecten bezig, zowel in Nederland als in andere EU-landen. Dat maakt mij wel een EU-professional."

Dylan Ahern

"Als Teamleider EU-advisering in de Tweede Kamer houd ik me bezig met de democratische controle van de Europese politieke besluitvorming in Nederland. De kern van ons werk is Kamerleden adviseren over Europese dossiers die voor hen van belang zijn. Ze weten dan wat er speelt en zijn goed voorbereid om debatten te kunnen voeren met ministers die Nederland vertegenwoordigen in Brussel."

"De Nederlandse regering moet over alles wat ze doen verantwoording afleggen aan de Kamer, dus ook over wat ze doen in Europa. Zo is er voorafgaand aan elke Europese top een debat in de kamer over wat Nederland daar gaat zeggen. Kamerleden ontvangen dan een brief van de regering over de agenda. Wij EU-adviseurs informeren Kamerleden over wat ze nog meer moeten weten, door aanvullende context en achtergrond te geven. Ook doen we suggesties voor vragen die ze aan de regering kunnen stellen."

"Het is voor de Kamer een grote uitdaging om zicht te houden op wat er allemaal in Europa gebeurt. Het is veel, technisch complex en maar één van de onderdelen waar Kamerleden mee bezig zijn. Onze Kamer bestaat uit veel kleine fracties, waardoor elke partij met een klein aantal mensen alles moet volgen. Ik ben altijd onder de indruk van de hoeveelheid werk die Kamerleden moeten verstouwen."

"Het team bestaat op dit moment uit negen EU-adviseurs, elk met een eigen inhoudelijke focus. Qua kennis en achtergrond zoeken we vaak mensen die ervaring hebben in Brussel met Europese besluitvorming. Je moet snappen hoe EU-besluitvorming werkt qua processen en het liefst een bepaald beleidsterrein goed kennen. Je moet goed kunnen uitleggen en adviseren; jij bent een specialist die iets moet overbrengen aan een groep generalisten."


"Als er een debat is geweest en ik merk aan de vragen dat Kamerleden goed op de hoogte zijn dankzij de adviezen van ons team, dan ga ik tevreden naar huis. Tijdens debatten over de thema’s waar ik zelf over adviseer, zit ik ook in de zaal. Vooraf aan een debat of in de schorsing komen Kamerleden regelmatig naar mij toe met vragen of voor extra uitleg. Het is fijn om hen dan direct te kunnen helpen."

Louis Middelkoop

"In mijn dagelijks werk ben ik bezig met Public Affairs; de belangenbehartiging van onze gemeente in Den Haag en Europa. Die twee liggen vaak in het verlengde van elkaar. Veel beleid begint in Brussel en komt dan in Den Haag terecht. Uiteindelijk landt het ook bij ons als gemeente."

"Er zijn verschillende redenen om je als gemeente bezig te houden met de EU. Veel gemeenten, ook de onze, denken in eerste instantie aan subsidies. Die focus is nu een beetje aan het verschuiven. We richten ons meer op beleidsbeïnvloeding. Het beleid dat in Brussel wordt gemaakt heeft over een paar jaar invloed op wat er hier gebeurt. Daarom proberen we er nu over mee te praten, zodat het niet later als een donkere wolk boven ons hangt."

"Dat kan om hele praktische dingen gaan. Kijk bijvoorbeeld naar de spoorlijn die dwars door de stad loopt. Als onderdeel van de Green Deal wil de EU goederenvervoer per spoor stimuleren, met wel 50% groei ten opzichte van nu. In Den Haag is er de ambitie veel woningen binnen steden te bouwen en dan vooral bij stations en spoorlijnen. Die twee zaken kunnen met elkaar botsen."

"Ik dacht dat ik EU-expert was omdat ik in mijn opleiding veel over de EU heb geleerd. Maar nu ik veel met ‘Brussel’ bezig ben en daar ook af en toe kom, merk ik wat er in de praktijk en via informele lijnen gebeurt. Dan krijg je wel een ander beeld. Ik denk dat de weg naar ‘EU-expert’ veel langer is dan ik in eerste instantie dacht. Het is een kwestie van veel lezen en met veel mensen praten."

"Mijn werk speelt zich vooral in Nederland af. Maar dat betekent niet dat ik geen contact heb met Brussel. Volgende week bijvoorbeeld komt er hier een Europarlementariër op bezoek. Die laten wij zien hoe we hier omgaan met het beleid waar zij over praten. Als het lukt om zo iets te organiseren, kijk ik met een goed gevoel terug op mijn werkdag!"

Naomi End

“Binnen de Europese Unie bestaat het vrij verkeer van goederen, personen en arbeid. In mijn functie bij het UWV houd ik me bezig met dat laatste; de ondersteuning en bevordering van arbeidsmobiliteit in Europa.”

“UWV is namens Nederland lid van EURES, een Europees netwerk van publieke en private organisaties die het werken over EU-grenzen heen ondersteunt en bevordert. Tevens ben ik coördinator van zogenaamde TMS-mobiliteitsprogramma’s in Nederland. Daarbij gebruiken we subsidieprogramma's van de Europese Unie om arbeidsmigranten te ondersteunen met bijvoorbeeld verhuizing en taal. Daarnaast leg ik verbinding tussen leden en partners van het EURES-netwerk in andere landen en ondersteun ik de diverse onderdelen van EURES bij het werven van kandidaten voor vacatures in Nederland en Europa. Ook leuk om te benoemen is dat wij via een digitale uitzending EUREStv ingaan op actuele onderwerpen als kansen in Europa, ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, de dienstverlening in verschillende landen en nog veel meer.”

“Om effectief te zijn in mijn werk is het belangrijk om open te staan voor andere culturen en manieren van werken. Je moet contacten kunnen leggen, kansen signaleren en daarop in kunnen spelen. We werken altijd vanuit de gedachte ‘fair mobility’, waarbij we mensen helpen om onder eerlijke arbeidsomstandigheden te werken. Door mensen zo goed mogelijk te informeren hopen we dat ze beter kunnen landen in het nieuwe land en uiteindelijk langer willen blijven.”

“Mijn baan bevindt zich echt middenin ‘het veld’, maar er komt ook een hoop administratie bij kijken. Het betreft bijna altijd maatwerk waarbij nauwkeurigheid en registratie belangrijk is, je werkt namelijk met mensen die een levensverandering tegemoet zullen gaan. Hoewel het administratief werk soms zwaar kan zijn, geniet ik van mijn werk bij UWV. Mijn functie is complex, maar ik probeer het altijd eenvoudig uit te leggen: we ondersteunen arbeidsmobiliteit in Europa en bieden informatie, advies en ondersteuning aan om mensen te helpen bij het vinden van werk in andere Europese landen.”

Kevin Sikma

"Mijn rol bij de afdeling Public Affairs draait om het behartigen van de belangen van onze leden in contacten met de overheid, ministeries en politiek, maar ook met zogenaamde uitvoeringsorganisaties. Mijn eigen specialisme ligt op het snijvlak van duurzame mobiliteit en autobelastingen. Dit is voornamelijk een nationaal dossier, omdat autobelastingen niet onder de bevoegdheid van de Europese Unie vallen. Toch spelen er bij mijn collega’s veel onderwerpen met een duidelijke Europese dimensie, zoals de toegang tot voertuigdata uit auto's. Dat wordt op Europees niveau gereguleerd via richtlijnen zoals de nieuwe Data Act en sectorspecifieke wetgeving, waaronder typegoedkeuringen voor voertuigen."

"Mijn werk zorgt altijd voor gespreksstof. Mensen vinden het vaak boeiend. Sommigen hebben wel onjuiste vooroordelen bij het vak, zoals denken dat lobbyen draait om borrelen en het kopen van invloed. Gelukkig verloopt lobbyen in Nederland en Europa heel anders dan in Amerikaanse series. Het draait in eerste instantie om het hebben van een goed onderbouwd verhaal met sterke argumenten, die ambtenaren en politici tegen elkaar afwegen voor een eerlijke besluitvorming. Er zijn zeker ‘off-the-record’ gesprekken, want ambtenaren werken onafhankelijk en willen niet geassocieerd worden met lobbyisten. En politici willen successen claimen, dus als je hen kunt helpen moet je op de achtergrond blijven."

"Mijn studie achtergrond ligt in de Europese bestuurskunde. Europa heeft altijd mijn interesse gehad, zelfs toen mijn werk daar niet direct mee te maken had. Nu besteed ik ongeveer een kwart van mijn tijd aan dossiers waar Europa een rol in speelt. Ik voel me vertrouwd met de Europese instellingen en breng maandelijks of eens in de twee maanden een paar dagen tijd door in Brussel. Ik ben een nationale professional, maar met een donkerblauwe achtergrond en gele sterretjes." 

Rogier Kuin

“Als EU Career Ambassador licht ik studenten in over hun carrièremogelijkheden binnen EU-instanties. Ik vertel bijvoorbeeld over traineeship mogelijkheden op banenmarkten en carrière evenementen op de Universiteit. Daar tref ik studenten die bijvoorbeeld Rechten of Internationale Betrekkingen studeren en na hun studie graag iets binnen Europa willen doen.”

“Zelf heb ik in Groningen een bachelor Internationale Relaties en Organisaties gedaan, waardoor ik al veel interesse had in politiek en de EU. Vorig jaar hoorde ik dat de vacature van Career Ambassador open stond en toen heb ik me aangemeld bij het European Personnel Selection Office (EPSO). In een door de EPSO georganiseerde training heb ik veel opgestoken over hoe het er in Brussel aan toe gaat. ”

“Studenten vragen mij vaak naar de gouden tip om een traineeship te bemachtigen. Die gouden tip heb ik niet, maar ik kan studenten wel vertellen welke aspecten meespelen bij een traineeship, bijvoorbeeld talen, studies en werkervaring. Elk half jaar zijn er veel aanmeldingen waarvan er ongeveer 800/900 per half jaar worden geselecteerd.”

“Na een werkdag voel ik me tevreden en voldaan als ik merk dat studenten iets opsteken van wat ik hen vertel. Het is leuk om bedankt te worden en te horen dat studenten bepaalde dingen niet wisten over de EU voordat ze met mij spraken. Het geeft me het gevoel dat ik hen heb kunnen helpen bij het verkennen van hun carrièremogelijkheden.”

Eline Huizing

“Sinds een half jaar werk ik als belangenbehartiger bij FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie. Samen met de collega’s in mijn team vertegenwoordig ik de belangen van onze leden in Den Haag en Brussel. Daarbij richt ik me specifiek op innovatie- en industriebeleid.”

“De bedrijven die lid zijn van onze koepel zijn goed voor ongeveer eenzesde van de totale Nederlandse export. Een aanzienlijk aandeel dus! Onze technologie gaat de hele EU en de wereld over. Tegelijkertijd merk je dat waardeketens steeds ingewikkelder worden, door handelsconflicten en geopolitieke spanningen zoals die tussen China en de Verenigde Staten. De Europese dimensie is daarbij super relevant. Wat ons betreft zou Europa een ‘industriepolitiek’ mogen voeren, zoals andere grote economieën in de wereld dat veel meer durven te doen. Zo kunnen we als Europa in de wereld mee blijven doen.”

“In de dagelijkse praktijk speelt Europese regelgeving op allerlei manieren voor onze leden. Zo heeft de EU regels over staatssteun. Een overheid mag niet zomaar een bepaalde industrie financieel steunen, omdat dit de markt in de EU verstoort. In de praktijk zie je soms dat EU-landen die regels verschillend interpreteren. Het is in het belang van Nederlandse bedrijven dat ons land de regels niet strenger interpreteert dan bijvoorbeeld Frankrijk en Duitsland. Tegelijkertijd is het essentieel dat investeringen in innovatie, van groot belang voor de strategische autonomie van ons continent, zoveel mogelijk Europees gecoördineerd worden om een ongelijk speelveld te voorkomen. Dat kan een onderwerp zijn waar we in onze gesprekken met de overheid aandacht aan besteden.”

“Tijdens een werkweek doe ik veel verschillende dingen. Ik spreek met ambtenaren van diverse ministeries en we zijn aanwezig bij debatten in de Tweede Kamer over innovatie, technologie en industrie. Voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement geven we onze prioriteiten mee door een agenda te schrijven, waarin partijen kunnen lezen wat er wat ons betreft over technologie, industrie en innovatie in hun verkiezingsprogramma’s zou moeten staan. Ook organiseer ik regelmatig werkbezoeken, bijvoorbeeld voor Nederlandse of Europese parlementariërs, om onze leden te bezoeken.”

“Mijn werk is vooral in Nederland, maar we hebben veel contact met onze Europese koepelorganisatie in Brussel. Zij doen de belangenbehartiging namens onze sector bij de EU-instellingen. In die koepel is er een werkgroep over Research & Development en Innovatie, waar ik lid van ben. We bespreken daarin zaken als Horizon Europe, een belangrijk innovatie subsidieprogramma van de Europese Unie. Wij vinden dat de maakindustrie daar goed in vertegenwoordigd moet zijn, zodat Europese technologie kan bijdragen aan belangrijke maatschappelijke transities in de hele Unie.”

“Om succesvol te zijn in dit werk moet je goed weten wat jouw standpunt is én dit goed over kunnen brengen. Daarnaast moet je weten bij welke persoon je om welke reden moet zijn. Wat is je verhaal en moet ik daarvoor juist in Brussel zijn of moet ik dit spelen via Den Haag? Ook spreek ik veel met onze contacten uit andere landen. Een beetje empathie en inlevingsvermogen in andermans standpunt is daarbij belangrijk. In het ene land heeft de industrie bijvoorbeeld een veel beter imago dan in het andere en dat heeft invloed op het standpunt dat mensen innemen. Het is goed om je van dat soort achtergronden bewust te zijn en voortdurend van elkaar te leren.”

Niels Back 

“Het adviesbureau Lysias helpt decentrale overheden in het omgaan met Europese regels over staatssteun. Als een gemeente, provincie of waterschap financiële steun wil geven aan ondernemers, dan is er al snel iemand die zegt “dat mag niet van Brussel!”. Maar hoe dat dan precies werkt, weten veel mensen niet. Binnen een gemeente heeft natuurlijk niet iedereen EU-recht gestudeerd. Dan hebben ze een specialist nodig en bellen ze mij.”


“Aan de basis van de Europese Unie ligt de wens voor vrede en veiligheid. Dat willen we bereiken door één markt te creëren. Want; een aanval op je buurman is daarmee ook een aanval op je eigen economie. Om er voor te zorgen dat bedrijven in alle landen gelijk worden behandeld, mag de overheid binnen lidstaten in principe geen subsidie verstrekken aan ondernemers. Maar; er zijn allerlei uitzonderingen op. Bijvoorbeeld als de steun goed is voor milieu, innovatie of het tegengaan van vervuiling. De vragen van mijn klanten gaan over van alles. Ik geef staatssteun advies over betaald voetbal, musea, ziekenhuizen, woningbouwprojecten, rioleringen; noem het allemaal maar op!”


“Er werken veel juristen in het veld van staatssteun, omdat alles vervat is in regeltjes. Maar in die regeltjes gaat het ook weer over economie. Is er bijvoorbeeld sprake van een investering of van een financieringskloof? Er moet dan iemand met verstand van cijfers komen die exploitatie, investering, afschrijving en rente kan beoordelen. Dan heb je ook nog de politicus die zegt; ik heb een belofte gedaan en wil dit bedrag gewoon uitgeven voor de jaarwisseling! Er is politieke druk, juridische druk en economische druk. Die drie elementen moet je bij elkaar brengen om staatssteun in goede banen te leiden.”

Melvin Könings

"Het Nederlandse Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft mij via het National Experts in Professional Training (NEPT) programma een half jaar gedetacheerd naar het Directorate-General for Home Affairs and Migration (DG HOME). DG’s zijn als ministeries in Nederland, maar dan binnen de Europese Commissie. Mijn specifieke werkterrein binnen DG HOME is anti-corruptie en publieke integriteit. Binnen het DG houd ik mij onder andere bezig met het jaarlijkse rechtsstaat rapport. Dit rapport onderzoekt de ontwikkelingen in de Europese lidstaten, zoals op het terrein van corruptiebestrijding en versterking van publieke integriteit.”

“Het NEPT programma biedt ambtenaren van EU-lidstaten de kans om voor een periode van drie tot en met vijf maanden gedetacheerd te werken bij de Europese Commissie. Het is een fantastische manier op bij te dragen aan de inhoudelijke werkzaamheden, en inzicht te krijgen in de werkwijze van de Commissie. Daarnaast neem je ook kennis en ervaring vanuit een lidstaat mee. Voor lidstaten en de Europese Commissie is het programma dus een win-win! Voor het NEPT programma is het geen vereiste dat je al een EU-expert bent, het meeste leer je in de praktijk. Voordat ik hier kwam, had ik bijvoorbeeld nog nooit een raadswerkgroep meegemaakt.”

“Brussel is een mengelmoes van culturen en achtergronden. Je werkt dagelijks met collega’s uit verschillende landen. In gesprek met collega’s leer je veel over de cultuur en praktijk in andere lidstaten. Het NEPT programma draagt zo ook indirect bij aan een bredere Europese blik, waarbij je ook buiten de Nederlandse grenzen en ideeën denkt. Hoewel alles in het Engels wordt gedaan, kom je constant in contact met andere talen. Zo heb ik inmiddels heel wat woordjes Italiaans, Tsjechisch en Frans geleerd!”

“Ben ik een Europese professional? Absoluut! Ik ben gedetacheerd vanuit Nederland, dus ik voel mij nog steeds een Nederlandse ambtenaar, maar ik beschouw iedere Nederlandse ambtenaar als een Europese professional. Het is goed als ambtenaren zich bewust zijn van de Europese dimensie in hun werk. Want ongeacht het onderwerp is er vrijwel altijd een Europese component.”

Tessa Lansbergen

"Ik ben verantwoordelijk voor de social media van de VVD in het Europees Parlement. Mijn taak is om het werk van de Europarlementariërs op een zichtbare manier te presenteren aan het Nederlandse publiek. Door relevante content te creëren en deze op een geschikte manier te delen via Instagram, LinkedIn, Facebook en X, wil ik Brussel dichter bij Nederland brengen."

"Het is van groot belang om Europese politiek boeiend en begrijpelijk te maken voor het Nederlandse publiek. Veel mensen hebben het gevoel dat Brussel ver weg is, zowel fysiek als door de complexiteit van de uitleg. Dit kan mensen afschrikken. Mijn uitdaging ligt in het vertalen van de ingewikkelde structuren en het beleid naar iets wat resoneert met de belevingswereld van mensen thuis."

"De online communicatie binnen Europese politieke partijen staat vaak nog in de kinderschoenen, wat veel kansen biedt om social media effectief in te zetten in de Europese politiek."

"Het is een dynamische werkomgeving, aangezien alles snel kan veranderen. Het is essentieel om goed aan te voelen wat er speelt. Hier bij het Europees Parlement ontwikkel je snel de politieke voelsprieten die daarvoor nodig zijn."

Annelot Deibel

"Samen met mijn collega's adviseer ik de gemeente Den Haag over de beste manieren om te verduurzamen, zowel op het gebied van klimaatmitigatie als klimaatadaptatie. Ons werk heeft een sterke Europese dimensie, omdat we als stad meer Europese subsidies willen binnenhalen, vooral op het gebied van duurzaamheid. Daarom werken wij, als programma duurzaamheid, aan een strategie om onze samenwerking met Europa te versterken."

"Het kan soms uitdagend zijn om binnen de gemeente Den Haag het belang van de EU op het gebied van duurzaamheid op de kaart te zetten. Uiteindelijk moeten de inhoudelijke collega's er mee aan de slag, en het is mijn taak om de brug te slaan tussen de Europese relevantie en lokale inhoud. In mijn functie is het dus essentieel om kennis te hebben over zowel Europa als duurzaamheid. Het is hierbij handig om als generalist te kunnen opereren en van beide aspecten wat te weten, zodat ik echt als verbinder kan fungeren."

"Het verenigen van deze twee aspecten kan soms uitdagend zijn. De beleidsmedewerkers zijn vaak inhoudelijke experts die op lokaal niveau werken. Voor hen lijkt de EU soms ver weg. alsof het vijf stappen verwijderd is. Hier in Den Haag zijn de problemen lokaal en tastbaar, terwijl ze in de EU vaak theoretisch en wetenschappelijk worden benaderd. Ook kunnen taalverschillen en jargon een rol spelen."

"Toch merk ik dat het 'Europaverhaal' wel degelijk landt, vooral wanneer het mensen helpt in hun werk. Bijvoorbeeld; Europese subsidies maken mijn werk aanzienlijk gemakkelijker als er een duidelijk antwoord is op de vraag 'what's in it for me?'." 

Martijn van Stam

"In elke EU-lidstaat kun je een vertegenwoordiging van de Europese Commissie vinden. Ik ben naar Den Haag uitgezonden door het directoraat-generaal Vertaling van de Commissie. Ik houd me bezig met het onderwerp taal en cultuur in de brede zin. Ik doe taalkundig werk zoals vertalen en redigeren, maar houd me ook bezig met meertaligheid in Nederland; hoe is het daarmee gesteld, hoe gaan scholen en universiteiten ermee om?"

"Taal en cultuur is geen formele bevoegdheid van de Europese Commissie, de lidstaten mogen zelf hun beleid bepalen. Maar het staat buiten kijf dat de EU een meertalige democratie is. Vanuit dat perspectief kan het bevorderen van meertaligheid in de lidstaten alleen maar gunstig zijn. Om die reden werk ik veel samen met organisaties als de Taalunie en het Instituut voor Nederlandse Taal, maar ook met universiteiten en scholen. We zetten ons bijvoorbeeld in om jongeren op scholen enthousiast te maken over taal en vertaling."

"Afgezien van het feit dat alle EU-wetgeving in 24 talen wordt gepubliceerd, komt het ook regelmatig voor dat ‘taal’ een belangrijke component is van EU-wetgeving. Vanuit de Europese Unie komt er binnenkort bijvoorbeeld een nieuwe wet voor Artificial Intelligence (AI). Daarin staat veel over hoe er met die technologie moet worden omgegaan. Achter die AI zit natuurlijk taaltechnologie, dus ook daar is het belangrijk om samen met de lidstaten op te trekken en uitleg te geven over taaltechnologie; wat is er interessant en wat is er gevaarlijk?"

"Voordat ik dit werk deed, heb ik eerst als freelance congrestolk gewerkt. Daarna ben ik in dienst getreden van het Europees Parlement, als vertaler en vervolgens als adviseur van de directeur van de vertaaldienst. Als je vertaalt of tolkt voor de Europese instellingen ‘doorloop’ je het hele wetgevingsproces. Zo zit een tolk bij de voorbereidende vergaderingen voor wetgeving, buigt een vertaler zich vervolgens over het wetsvoorstel, dat daarna langs een arsenaal aan tolken en vertalers bij het Parlement en de Raad gaat. Als je vertaalt of tolkt in zo’n proces moet je zeker ook iets van de inhoud afweten, zodat het niet tot een zaak bij het Europees Hof komt vanwege een verschil tussen verschillende taalversies van een wetstekst..."

Emma Hartkamp

"Als docent verzorg ik vakken in alle jaren van de opleiding European Studies in Leeuwarden. Dit betreft zowel brede kennisvakken, waarbij ik als docent voor de klas sta, als projectvakken waarin ik een meer coachende rol vervul. Daarnaast ben ik coördinator van een minor, getiteld Crossborder Migration, Governance and Security, en lid van de examencommissie."

"De eerste persoon die alles weet over de Europese Unie? Die moet ik nog tegenkomen! Ook ik leer nog elke dag. Toch zien mensen mij al gauw als dé expert op het gebied van Europa. Ik denk dat de uitdaging ligt in het feit dat de Europese Unie, eerlijk is eerlijk, een vrij complex geheel is. Dat blijkt ook wel uit het feit dat de gemiddelde Nederlander er helaas niet zo veel kennis over heeft. Met mijn functie hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan het adresseren van dit probleem, door studenten op te leiden die hun kennis over de EU kunnen toepassen in hun toekomstige werkplekken."

"Het belang van deze kennis is groot. Europa heeft steeds meer invloed op verschillende facetten van het dagelijks leven. Het is waardevol je hiervan bewust te zijn. Het is mijn doel studenten te leren begrijpen hoe en waarom EU-beleid tot stand komt, hoe je er invloed op kunt uitoefenen en hoe de lokale, regionale en nationale politiek zich tot Europa verhoudt – en vice versa. Veel mensen, zeker in Nederland, beschouwen de EU als iets externs, terwijl we er toch echt zelf onderdeel van uitmaken. Het is een misvatting te denken dat alles wordt opgelegd. Natuurlijk zijn we één van de 27 lidstaten en niet zo groot als Frankrijk of Duitsland, maar we hebben wel degelijk een grote vinger in de pap."

"Effectief functioneren in een internationale omgeving beschouw ik als een belangrijke vaardigheid voor een Europese professional. Het leren omgaan met culturele verschillen is dan ook een van de leerdoelen binnen onze opleiding. Ik snap de huidige discussie omtrent de instroom van internationale studenten volledig, maar in ons geval is het studeren in een internationale omgeving echt van meerwaarde."

Hidde Wedman

"Universal Music Group is de grootste investeerder in muziek en muziek-gerelateerd entertainment ter wereld. Het voor ons essentieel dat het auteursrecht goed functioneert. Het auteursrecht wordt wereldwijd geregeld in internationale verdragen, EU-wetgeving en nationale wetgeving. Op al deze niveaus werk ik samen met onder andere brancheorganisaties om het auteursrecht te versterken." 

"Mijn werkdag is meestal gevarieerd en ik reis veel. Doorgaans ben ik de ene week een paar dagen in Brussel of Straatsburg, en de andere week in een van de Europese landen. Soms komt er iets binnenkort op de agenda en moet ik ervoor zorgen dat ik binnen een paar weken iemand kan spreken in een bepaald land, maar soms duurt het wetgevingsproces lang, zoals binnen de EU. Dan neem ik de tijd om met verschillende mensen te praten, kopjes koffie te drinken en uit te leggen wie we zijn en wat we doen. Europese wetgeving kan soms jaren duren, maar aan de andere kant kan het soms snel gaan. Ik moet veel tegelijkertijd in de gaten houden, maar gelukkig heb ik hulp." 

"Als student was ik al actief bij het SIB en andere Europese studentenverenigingen. Ik was politicus en heb in bands gespeeld en was bandmanager. Cultuur, muziek en politiek zijn dan ook onderwerpen die me na aan het hart liggen. Om te kunnen lobbyen moet je het onderwerp waar je voor lobbyt begrijpen en er enige passie voor hebben, maar niet zó veel dat je doof wordt voor argumenten van mensen die het niet met je eens zijn." 

"Soms moet ik mezelf even knijpen. De afgelopen weken zat ik bijvoorbeeld de ene dag in Zagreb met de minister van cultuur te praten, de volgende dag in Wenen met het hoofd van het Kabinet van de minister-president in een enorm Habsburgs kantoor en het weekend erna stond ik bij een optreden van Eros Ramazzotti te praten met mensen die ik nauwelijks kende alsof we bij elkaar op school hebben gezeten." 

Robbert Baruch

"Op de Nederlandse ambassade in Stockholm vervul ik een tijdelijke functie als Senior Project Officer voor het EU-voorzitterschap. Op dit moment is Zweden voor zes maanden de voorzitter van de Raad van de EU. Vanuit Nederland komen er daarom veel delegaties naar Zweden om te overleggen. Het is mijn werk om de delegaties ‘Happy and on time’ te houden. Van mij krijgen ze alle informatie die ze nodig hebben voor hun bezoek."

"De logistiek van die bijeenkomsten kan soms een hele uitdaging zijn. Laatst waren hier tegelijk de minister van Defensie Kajsa Ollongren en de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Liesje Schreinemacher. Die nemen allemaal een aantal mensen mee. Denk dan aan een woordvoerder, persoonlijke secretaris en een beleidsmedewerker van het ministerie. In Stockholm zijn ze vrij strikt over met hoeveel mensen de delegatie mag komen. Meestal mag de minister niet meer dan drie anderen meenemen. Het is dan de sport om te zorgen dat ze ook een vierde persoon mee krijgen als het ministerie dat graag wil." 

"In Den Haag werk ik veel samen met de Accreditation Officer, die regelt het logistieke en administratieve deel. Ook heb ik veel contact met de organisatie van de EU-vergaderingen hier in Zweden en de zogenaamde liaison officer, dat is de contactpersoon van de minister tijdens de vergadering. Samen bereiden we de komst van de delegatie voor en ik probeer zo snel mogelijk informatie te achterhalen over de verschillende activiteiten die er plaats zullen vinden."

"Hoewel het voor mij niet per se noodzakelijk is dat ik inhoudelijk weet wat er speelt, is het wel handig als ik een beetje weet hoe het in Brussel werkt. Ik vind het interessant om na de georganiseerde bijeenkomsten een persconferentie te zien waar wordt verteld wat er is besproken en wat eruit is gekomen. Onze Minister van Defensie zat hier bijvoorbeeld met haar Zweedse collega Minister Jonson in een paneldiscussie bij een denktank over de oorlog in Oekraïne. De volgende dag lees je in de krant over gezamenlijke munitie-inkoop in de EU. Ik zie de wereld achter dat nieuwsbericht die voor mij als burger vaak onzichtbaar blijft."

Elis Dijkstra

"Mijn functie is beleidsadviseur bij de Konrad AdenauerStiftung, een Duitse politieke stichting. Onze stichtingen zijn uniek in Duitsland en daarbuiten, omdat ze nauw verbonden zijn met politieke partijen in het nationale parlement. Voor ons is dat de Christen Democratische Partij (CDU), de partij van voormalig bondskanselier Angela Merkel en Konrad Adenauer, de eerste bondskanselier van de Bondsrepubliek Duitsland."

"Het is onze rol om de principes en waarden van de partij te promoten. Oorspronkelijk richtten we ons op het bevorderen van democratie in Duitsland na de wereldoorlogen en dictatuur, maar in de jaren '60 en '70 breidden we ons uit naar andere regio's en ontwikkelden we zo een internationaal netwerk. We hebben 30 kantoren in Europa en ongeveer 100 wereldwijd."

"In ons Europese kantoor hebben we twee belangrijke portefeuilles. Ten eerste volgen we de besluitvormingsprocessen op Europees niveau op de voet, waarbij we ons richten op onderwerpen die relevant zijn voor Duitsland als belangrijke EU-lidstaat. Daarnaast behandelen we bilaterale projecten voor de Benelux-landen, zoals het coördineren van activiteiten in Brussel, Den Haag en Luxemburg. Veel van onze collega's hebben beide aspecten in hun portefeuille."

"Werken bij een politieke stichting vereist algemene kennis van politiek, waaronder hoe de EU en de instellingen werken. Het is belangrijk dat je inzicht hebt in besluitvormingsprocessen en politieke dynamiek. Je hoeft niet alles tot in detail te weten, maar een algemeen beeld van de EU is wel noodzakelijk." 

"In mijn werk schrijf ik rapporten over het politieke landschap van de EU en de lidstaten. Ik organiseer ook evenementen en houd me bezig met alles van inhoud tot logistiek. Het werk kan onvoorspelbaar zijn, met lange dagen en weekenden waarin belangrijke beslissingen worden genomen. Maar het is fascinerend om deel uit te maken van deze omgeving en er verslag over uit te brengen."

"Als Europese professional hoop ik bij te dragen aan een succesvol en verenigd continent. De Europese Unie biedt ons de mogelijkheid om met één stem te spreken en een verschil te maken in de wereld. We moeten deze successen niet als vanzelfsprekend beschouwen en de waarden van een sterk Europa actief uitdragen. In de komende jaren hoop ik veel meer Europese professionals te zien die deze visie delen en werken aan een betere toekomst." 

Kai Gläser

"Een universiteit heeft eigenlijk drie taken; onderwijs geven, onderzoek doen en maatschappelijke impact maken met kennis en expertise. Dat laatste is het domein waarin ik werk. Om impact te maken moet je steeds vaker strategisch samenwerken met partners in Nederland, Europa en de wereld. Daarbij richt ik me vooral op Brussel en de Europese Unie."

"Er zijn verschillende redenen om als universiteit in Brussel actief te zijn. Allereerst halen we ongeveer 20% van onze onderzoeksfinanciering uit Europese programma’s. Ten tweede komt Europa ook steeds vaker met plannen die universiteiten direct raken. Lange tijd was financiering de belangrijkste reden voor universiteiten om naar ‘Brussel’ te kijken, maar er is steeds meer een beweging gaande om met de kennis die we hebben onze stempel te drukken op wat er in Europa gebeurt. Onze universiteit richt zich daarbij met name op thema’s als klimaatverandering, de maatschappelijke impact van artificial intelligence, gezondheidszorg en vrede, recht en veiligheid."

"In mijn functie volg ik wat er allemaal gaande is in Brussel en signaleer ik wat er daarvan relevant is voor de universiteit. Ook houd ik me bezig met het profileren en etaleren van onze universiteit; het aanbieden van onze kennis en visie op de juiste plekken bij de Europese instellingen. Mijn derde taak is om binnen de universiteit zelf de expertise die er is over de EU samen te brengen, zodat onze studenten, medewerkers en wetenschappers uit verschillende disciplines samen komen om op grote Europese thema’s samen te werken."

"Naast beleid maken en strategische lijnen uitzetten doe ik ook best veel praktisch werk, zoals werkbezoeken voorbereiden. Dan kiezen we één van de thema’s uit die zowel voor ons als voor de Europese Unie belangrijk zijn en ga ik op verschillende deuren kloppen; bij de Europese Commissie, bij het Parlement, bij de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging. We zeggen dan: op dit onderwerp zijn we hier mee bezig in Leiden, we zien wat er gebeurt in Brussel en willen graag onze kennis daarover aanbieden. Uit dat soort bezoeken komt vaak iets moois. Zo werd laatst een van onze experts uitgenodigd om deel te nemen aan een expertgroep rondom Europees grondstoffenbeleid en zit een andere collega in het bestuur van de Missie voor Europese bodemkwaliteit. Door aan de tafel te zitten draagt je kennis direct bij aan toekomstig Europees beleid."

"Voor deze functie heb je een mix van vaardigheden nodig. Je moet een duidelijk verhaal kunnen neerzetten voor Europese beleidsmakers. We helpen wetenschappers daarbij. Ook moet je goed kunnen netwerken en vooral niet verlegen zijn! Heel veel mensen bellen, mailen en aanspreken is de sleutel tot succes. Het mooie aan Brussel is dat het ook vaak lukt, de cultuur is heel open en benaderbaar. In Nederland, en soms binnen onze universiteit, vinden mensen de EU vaak moeilijk en ver weg, maar zo ervaar ik het helemaal niet. Mijn advies: pak die trein naar Brussel!" 

Marc Holtkamp

"Bij spoorwegaannemer Strukton werk ik nu zo’n 14 jaar. In eerste instantie was ik verantwoordelijk voor de afdeling onderhoudsmanagement en innovatie, maar na een reorganisatie raakte ik betrokken bij een Europese lobbyorganisatie van de spoorwegindustrie. Mijn directeur destijds was daarin geïnteresseerd en ik kreeg de opdracht om er naartoe te gaan."

"Die organisatie was op dat moment bezig met het onderzoeksgeld dat vanuit de EU voor ‘rail’ ter beschikking komt. Zij wilden dat meer naar zich toe trekken en strategisch inzetten. Daar is de EU toen in meegegaan met als voorwaarde: dan verwachten we van de sector als tegenprestatie dat ze zelf ook geld investeert. Daar zijn we de sector mee akkoord gegaan en zo zijn we als Strukton mee in het Europese spel ingerold."

"Toen ik voor het eerst bij de Europese lobbygroep kwam dacht ik: ‘in welke wereld kom ik eigenlijk terecht’? Als bouwkundige had ik geen ervaring met lobbyen. Mijn opdracht was: ga naar de werkgroepen van die lobbygroep, maak je bekend en zorg dat je de belangen van Strukton behartigd. Inmiddels is het zo dat ik sommige stakeholders regelmatig spreek en ook kan bellen of appen als daar een reden voor is. De toegankelijkheid van de mensen die bij de EU werken is eigenlijk heel laagdrempelig. Maar in eerste instantie was het allemaal heel spannend."

"Vanuit mijn management word ik nu vaak gezien als de ambassadeur voor de EU. Ze kijken naar mij met de vraag: wat speelt daar, hoe past dat bij wat wij doen en wat moeten we ermee? Daarnaast heb ik een rol in de uitvoering van Europese projecten, bijvoorbeeld van het Horizon Europe programma. Dat is een heel spel op zich met subsidieregelingen, grant agreements, verantwoording van kosten en zo voort. In die rol ben ik veel in conclaaf met de financiële administratie van ons bedrijf. Het is een bijzondere functie die ik heb, met inhoudelijke affiniteit voor wat we doen bij Strukton maar tegelijkertijd veel kennis over hoe het spel in de EU rondom subsidieprogramma’s werkt."

Henk Samson

Ik werk als adviseur bij een adviesbureau dat zich richt op alles wat te maken heeft met ruimte en economie. Denk aan onderwerpen als toerisme, recreatie en mobiliteit. Veel van ons werk doen we voor gemeenten en provincies in Nederland.

In dat werk komen we regelmatig in aanraking met subsidieregelingen van de EU. Voor projecten op het gebied van energie, klimaat of circulaire economie kijken we bijvoorbeeld vaak of we daar iets Europees mee kunnen. Er zijn veel mogelijkheden in Europa voor overheden en andere organisaties, maar het selecteren van de juiste subsidieregeling en het schrijven van een subsidieaanvraag is echt maatwerk. Als adviseurs helpen wij organisaties met kennis die ze zelf niet in huis hebben.

In de Europese Unie wordt allerlei beleid gemaakt, zoals de Europese Green Deal van Frans Timmermans. Onder die Green Deal vallen weer allerlei kleinere beleidsdoelen. Aan die doelen wordt een budget gekoppeld in de vorm van Europese subsidieprogramma’s. Je kunt dan een aanvraag schrijven voor een subsidieproject, waarmee je een bijdrage levert aan de grotere Europese doelen.

Een subsidie levert je niet alleen leuke financiering op, je draagt met kennis en activiteiten bij aan jouw eigen regio en andere regio’s in Europa. Het is belangrijk dat de oplossingen die jij onderzoekt ook weer op andere plekken in Europa van toepassing kunnen zijn. Om bezig te zijn met Europese programma’s moet je daarom over je eigen grenzen heen willen kijken. Het is essentieel om partners te kennen in het buitenland of te weten via welke netwerken je aan contacten kunt komen. Als je alleen maar met je eigen project bezig bent en nooit je kantoor uitkomt, dan wordt het niks. Je moet een mindset hebben om samen te willen werken.

Wat je wel eens merkt in zo’n internationale projectgroep; Nederlanders willen ontzettend graag efficiënt zijn. De lunch kan wat ons betreft in een half uur en in een meeting van drie uur zijn we ook echt drie uur bezig. Dat werkt in andere landen toch wel anders. Dat komt niet omdat ze luier zijn dan wij, maar omdat het hebben van persoonlijk contact met elkaar als belangrijker wordt gezien. Dus ga een keer wat langer lunchen om uitgebreid je partners uit Europa te leren kennen! Dat komt de samenwerking zeker ten goede.

De Europese professionals